STEAM staat voor Science, Technology, Engineering, Arts and Mathematics. Daarmee worden niet enkel domeinen benoemd die aan belang winnen in een snel evoluerende arbeidsmarkt. STEAM staat ook voor een holistische benadering waarbij jongeren een reeks “21th century skills” verwerven zoals programmeren, samenwerken, onderzoeken, creatief en probleemoplossend denken.
Sinds enkele jaren experimenteren we met STEAM-cursussen in een jeugdwerkcontext (Steam Power van JES Gent).Wij gingen echter praten met twee STEAM-pioniers in de opleidingen van JES Brussel, onze instructeurs Siemon en Bas.
Hoe zijn we in onze opleidingen bij de ontwikkeling van een STEAM-programma uitgekomen?Onze cursisten hebben een kortgeschoold profiel. Een tijdlang werd reeds nagedacht hoe je de digitale competenties van die doelgroep kan verbeteren. Het louter organiseren van computerlessen leek ons echter een aanbod dat tekortschiet. Het is niet door Word-cursussen aan te bieden dat we onze cursisten voorbereiden op een job in de horeca, de bouw, de logistiek…
Kan je dat verduidelijken? Hoe zien jullie STEAM in de context van JES?Het vertrekpunt is de vindingrijkheid van cursisten, niet één of ander leerplan. Stel, we willen het afvalprobleem op JES oplossen, hoe kunnen dat dan doen? Er bestaat geen uitgeschreven scenario maar we kunnen wel een beroep doen op elkaar, op het materiaal dat voorhanden is, op de tutorials die we online vinden & De uitkomst is verder niet zo belangrijk. Denk aan een Ikea-kast die geleverd wordt, maar de handleiding ontbreekt. Wij gaan met de cursisten een meubelstuk ontwerpen naar eigen inzicht. Dat het resultaat niet lijkt op de bedoelde kast, doet er dan even niet toe.
Het begint me te dagen. Wat hebben jullie concreet ondernomen?De ene keer maakten we robots, een andere keer “Goldberg-” machines die door het hele bouwatelier van JES liepen. Die oefeningen hebben we met verschillende groepen herhaald.
Hoe verliepen die ateliers?Uiteraard is er eerst wat onwennigheid, sommige cursisten moet je wat sturen “om er aan te beginnen”. Maar daarna verliep alles in een aangename sfeer en zonder stress. Soms lijkt het wat chaotisch maar dat is niet erg. De jongeren uit onze Oriëntatie Logistiek werkten zelfs door tijdens hun pauze, dat hadden we eerder nog niet meegemaakt.
Gegeven de diversiteit van ons cursuspubliek (soms spreken ze elkaars taal ook niet), is het moeilijk om bronnen te raadplegen en tot samenwerking te komen?Cursisten gaan op zoek naar gefilmde tutorials op het internet, als die goed gemaakt zijn hoef je niet zoveel Engels te kennen. En dan is er nog het verhaal van Souleymane en Ibrahim. Ze verstonden elkaars taal niet, maar gebruik makend van beeldmateriaal hebben ze wel een hele dag gecommuniceerd en samengewerkt om een robot te maken.
Wat is jullie rol tijdens een STEAM-sessie?Wij zijn vooral “niet alwetend”. Maar wanneer onze cursisten blokkeren zoeken we mee naar een oplossing.
En we zorgen ook voor de ruggesteun van gespecialiseerde JES-medewerkers. Zo schakelden we onze programmeur Tom in wanneer we aan de slag gingen met Arduino, een computerplatform waarmee je apparaten kan aansturen.
STEAM-sessies blijken een schat aan informatie op te leveren wanneer je de cursisten beter wil leren kennen. Zo blijken sommige jongeren alles groots te zien; ze maken van die grote, brute dingen & Anderen kunnen dan weer een lange tijd geconcentreerd blijven werken op de verbetering van een hellingshoek in een knikkerbaan.
Onze belangrijkste taak als begeleider van STEAM is wellicht het observeren van cursisten, het ontdekken van competenties die ze misschien zelf nog niet kenden.
Door te onderzoeken hoe we de STEAM-benadering kunnen implementeren in onze oriëntaties en opleidingen. Dat is een oefening die we hebben voorzien in de komende weken.
Moeten we dan grote STEAM-investeringen doen?
We hoeven geen state of the art uitgerust fablab, maar enkele basisinvesteringen in materiaal dringen zich wel op & En verder denken we ook aan een infrastructuur die we tot “makerspace” kunnen ombouwen.
We komen binnen een half jaar eens terug. Heb je voor ons nog een inspirerend voorbeeld uit binnen- of buitenland?
www.walhallab.nl
Soms lijkt het wat chaotisch maar dat is niet erg. De jongeren uit onze Oriëntatie Logistiek werkten zelfs door tijdens hun pauze, dat hadden we eerder nog niet meegemaakt.