Kan sociaal-sportief werk leiden tot een warmere samenleving? Is sport een middel voor een inclusieve samenleving? Ja! Wij geloven van wel en we zijn niet alleen. Pascal Delheye bundelde samen met Shana Sabbe en Herwig Reynaert 125 getuigenissen in de ‘Praktijkgids sociaal-sportief werk #1’. Ahmed (straathoekwerker JES Brussels) en Saima (vrijwilligster JES Antwerpen) delen hun visie, noden en dromen samen met vele anderen. Wij delen enkele inspirerende quotes.
Sociaal-sportieve praktijken?
Sport heeft een maatschappelijke impact en door sport als een sociaal-sportieve praktijk te beschouwen, erken je dit. Elke sportclub waar ontmoetingen tussen mensen centraal staan is sociaal, maar daarom nog geen sociaal-sportieve praktijk. Wanneer organisaties bv. écht toegankelijk zijn, een gedifferentieerd prijzenbeleid nastreven, laagdrempelige activiteiten organiseren, sport koppelen aan andere levensdomeinen (jeugdwerk, welzijn, onderwijs …), zich vormen naar de leefwereld van hun doelgroep, meertalig communiceren, ouders en de buurt betrekken … dan heb je concrete, sociale ambities die leiden tot een inclusieve en integrale aanpak. Denk aan de B’s van toegankelijkheid: betaalbaar, bereikbaar, beschikbaar, begripvol, begrijpbaar, bekend, begripvol en bruikbaar. Sporten, in de brede zin van het woord, is een basisrecht. Wij werken mee aan gelijke en sportieve kansen voor jongeren uit kwetsbare wijken.
Ahmed Meftah, straathoekwerker bij JES Brussels: Nood aan collectief denken, schaalvergroting én extra middelen!
“Met ouder te worden, moest ik mijn plan leren trekken zonder hulp van mijn ouders. Toen heb ik ontdekt dat sport en sociaal werk heel wat raakvlakken hebben: een sociale aanpak, het belang van integratie, oog voor de gemeenschap. Sport vermindert sociale exclusie en helpt om je zelfbeeld op te krikken.”
“Mijn grootste verwezenlijking is de oprichting van de JES-bokswerking in Anderlecht. … Door jeugdwerk en sport te combineren ontstaat er een dynamiek. … Ik ontmoet veel mensen: mensen die geen papieren hebben, die de taal niet spreken, mensen met een beperking. Zij voelen zich uitgesloten. Ik wil mee helpen verwezenlijken dat er een evenwicht ontstaat waarin iedereen kan sporten. Zodat hun beeld van de samenleving verandert en ze zich opnieuw deel voelen van de maatschappij en dat de maatschappij andersom hen ook opneemt, zodat ze kunnen verdergaan met hun leven en kunnen groeien.”
“Mijn droom is dat er meer sportverenigingen ontstaan, meer jeugdbewegingen om zo een collectief onder alle Brusselse jongeren op te richten en samen mooie dingen te verwezenlijken. Stel je voor: een gratis aanbod, goed opgeleide instructeurs, een systeem dat gelooft in de jeugd, samen inzetten op ontwikkeling, sport als preventiemiddel tegen schooluitval, criminaliteit en/of druggebruik. En dit door dynamische, spontane en transparante samenwerkingsverbanden tussen verenigingen, scholen, de sportwereld, de cultuursector… Met extra middelen van de overheid en grote sportclubs, niet via een herverdeling van bestaande middelen.”
Leestips
- Marjan van der Donk: coördinator BX connect to work bij BX Represent (zie p. 440)
- Oscar Coppieters: coördinator van de maatschappelijke sportieve werking van City Pirates (zie p. 86)
- Pieter Smets: stafmedewerker sport bij Demos (zie p. 382)
Sporten, in de brede zin van het woord, is een basisrecht. JES werkt mee aan gelijke en sportieve kansen voor jongeren uit kwetsbare wijken.
Saima Sorgho, vrijwilligster bij de danswerking van JES Antwerpen: Van sportief tot sociaal, van dansen tot kansen.
“Sport wordt meer en meer ingezet als middel, en niet als uiteindelijk doel. Onze danswerking bestaat uit ongeveer tachtig meisjes die deelnemen vanuit hun interesse in dans, maar gaandeweg groeit er een band van vertrouwen tussen hen en de dansleerkracht, de jeugdwerkers en de organisatie. Voor de meisjes fungeert de danswerking als een ‘safe space’, een plek waar ze zichzelf kunnen zijn, waar er vertrouwen is en een gevoel van veiligheid heerst. Vanuit dit fundament kan er breder gewerkt worden en vinden de meisjes, maar ook ouders, een aanspreekpunt waar ze terecht kunnen met zeer diverse vragen en bezorgdheden. Telkens wordt er gezocht naar de juiste ondersteuning.”
“Hier ligt dan ook de kracht van onze danswerking. Het betrekt een hele generatie jonge dames en verbindt hen via hun interesse in dans, maar daagt hen ook uit een breder engagement op te nemen en biedt hen bovenal een veilige omgeving waarin ze zich als individu en als groep kunnen ontplooien.”
Liselotte Vanheukelom (toen nog coördinator bij Circus Zonder Handen, nu directeur Brussel en inhoudelijk beleid bij JES): The best way to predict the future is to create it!
“De strategie om de diversiteit op de mat ook door te voeren in een diversiteit van de trainersequipe is essentieel om kinderen en jongeren zich thuis te laten voelen. Je verbonden voelen met iemand die je achtergrond begrijpt, die dezelfde taal spreekt, die eenzelfde interesse deelt, die hetzelfde levensmotto deelt… spelen een rol in het zich veilig voelen in groep.”
“Deze integrale aanpak is nodig om de talenten van alle Brusselse kinderen en jongeren te ontdekken en te versterken. Het liefst zou ik niet hoeven spreken over “sociaal sportieve praktijken”, want alle sportieve, culturele, politieke… praktijen zouden ook sociaal moeten zijn.”
“Volgens mij is er maar één weg en dat is de inclusieve weg. Als organisatie kan je wat mij betreft je ogen niet sluiten voor de maatschappelijke uitdagingen waar de inwoners van Brussel voor staan en net daarom wil CZH vanuit onze eigen expertise hierin een gedeelde verantwoordelijkheid opnemen. En bouwen we, samen met vele anderen, aan onze stad. The best way to predict the future is to create it!”
Credits
‘Praktijkgids sociaal-sportief werk #1 – 125 protagonisten over visies, noden en dromen’ is een publicatie van prof. dr. Pascal Delheye, Shana Sabbe & prof. dr. Herwig Reynaert met portretschetsen van Tom De Geeter. Het boek is een initiatief vanuit een leerstoel van UGent: https://www.detoekomstvandesport.be/
Lisa De Pelsmaeker, augustus 2021
