Vandaag op 8 maart, internationale vrouwendag, benadrukken we het belang van meisjeswerkingen bij JES Antwerpen. Ruimte voor meisjes staat vandaag nog steeds onder druk. Claudia, signaalwerk(st)er welzijn; Nadia, jeugdwerk(st)er, kinder- en meisjeswerk(st)er en Jeroen, coördinator JC Luchtbal en Rozemaai, leggen uit waarom er specifieke aandacht naar meisjes gaat en waarom deze strijd nog niet is gestreden. “Onze wens? We willen trajecten opzetten met jongeren en jeugdwerkers over de impact van een ‘male dominated society’. Het hebben over hoe dit zowel jongens, meisjes als anderen beïnvloedt en hoe we daar verandering in kunnen brengen. Want samen worden onze schouders breder, samen hebben we meer impact.”
Nadia, jij bent zowel jeugdwerk(st)er als kinder- en meisjeswerk(st)er. Waar komt volgens jou de nood voor een meisjeswerking vandaan?
Nadia: “Meisjes hebben nood aan een veilige omgeving. Een plek waar ze zichzelf kunnen zijn, waar ze vrij kunnen praten over hun gevoelens en onderwerpen waar anders een taboe op rust. Het is een plek waar meisjes elkaar versterken, waar er naar hen geluisterd wordt en er vertrouwen is. Ik kan ook uit eigen ervaring spreken en het belang van meisjeswerkingen alleen maar bevestigen. Voor ik bij JES als professional werkte, ben ik lang vrijwilliger geweest en daarvoor nam ik deel aan de activiteiten. En ondanks het feit dat ik een open persoon ben en met jongens overeenkom voelde ik ook een schroom om als tiener te praten over seksualiteit terwijl ik wel behoefte had om het daarover te hebben. En dat is wat je net wil bereiken: dat elk meisje zich gesterkt voelt, zich thuis voelt, haar stem kan laten en durven horen. Maar ook plezier kan maken!”
Pik jij deze nood ook op als signaalwerk(st)er welzijn, Claudia?
Claudia: “Tuurlijk. We willen meisjes de kans geven om op de voorgrond te treden, thematisch te kunnen werken rond seksualiteit en identiteitsontwikkeling. Maar we moeten beseffen dat het ene het andere niet uitsluit. Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat een specifiek jeugdwerkaanbod voor meisjes een middel en methodiek is om zoveel mogelijk ontwikkelingskansen op maat te kunnen aanbieden. Een meisjeswerking is niet het einddoel. We zien dat we vanaf een bepaalde leeftijd jongens en meisjes niet altijd kunnen samen zetten om het over bepaalde thema’s te hebben. Beeld je in dat je deze 2 vragen als jeugdwerk(st)er moet beantwoorden: hoe ziet een maagdenvlies eruit; hoe gaat een eerste keer seks in zijn werk? Dan besef je, dit gaat niet altijd samen. Maar deze gesprekken moet je wel kunnen aangaan in een vertrouwde context. Dat geldt zowel voor meisjes als voor jongens. Het is geen zwart-witverhaal. Elke puber zit met vragen en het is belangrijk dat je dan bij iemand terecht kan.”
JES heeft nu een meisjeswerking in Borgerhout, Deurne, Luchtbal en Rozemaai. Hoe is dit ontstaan?
Jeroen: “Zoals Claudia en Nadia al stelden, werken we op maat van onze doelgroep. Dit is eigen aan het jeugdwerk. We willen niet polariseren, we spelen in op de realiteit. We hebben onze eigen manier van werken volgens onze missie, visie en waarden en de uitdaging is ervoor te zorgen dat je aansluiting blijft vinden binnen de maatschappelijke contexten. JES staat voor geïntegreerd jeugdwerk en we werken aan de hand van de verschillende levensdomeinen. We zijn een gemengde jeugdwerking, georganiseerd op basis van leeftijdscategorieën. In de meeste wijken waar we actief zijn hebben we een kinderwerking, tienerwerking en jongerenwerking.”
“Maar als je kijkt naar onze maatschappij, dan zie je bv. dat jongens meer ruimte hebben in onze samenleving. Zij claimen vaker en sneller de openbare ruimte. Zowel op pleintjes als binnen de jeugdwerking. Door expliciet in te zetten op een meisjeswerking trachten we een correctie op deze maatschappelijke realiteit te bewerkstelligen.”
“Als we terugblikken, dan zijn de eerste stappen richting een meisjeswerking zo’n tien jaar geleden gezet in Borgerhout. Dat waren jeugdwerk(st)ers die hun werk goed deden, net omdat ze de signalen hoorden van de doelgroep, in dit geval meisjes, en ermee aan de slag gingen.”
Nadia: “Vervolgens is het aan de jeugdwerk(st)ers om samen met de doelgroep het activiteitenaanbod vorm te geven. We werken heel participatief. De meisjes waarmee ik werk gaven bijvoorbeeld aan dat het leeftijdsverschil in de groep te groot werd. Dan denk je na en zoek je oplossingen. Want het doel is om steeds een aanbod op maat van je doelgroep te voorzien. Nu heb ik twee meisjesgroepen o.b.v. leeftijd. Maar evengoed kan dit zijn dat het op termijn evolueert naar 1 groep of dat er terug een gemengd aanbod is waar alle jongeren zich comfortabel bij voelen. Je bent als jeugdwerk(st)er constant in beweging, net zoals de wijken en buurten waarin je werkt.”
Met welke vooroordelen krijgen jullie over meisjeswerkingen vaak te maken?
Jeroen: “We krijgen wel eens te horen dat we een gesplitste werking hebben omdat meisjes anders niet zouden mogen komen van hun ouders. En dat we daarmee een scheiding van de sekse bewerkstelligen, alsof we teruggaan naar de tijd van aparte meisjes- en jongensscholen. Die perceptie klopt niet. Onze jeugdwerkingen zijn niet gesplitst op basis van gender, iedereen is er welkom. Voor tienermeisjes hebben we wel een apart activiteitenaanbod zodat ze kunnen verbinden met leeftijdsgenoten in een veilige omgeving. Om net beter op maat te kunnen werken.”
“Weet je, uiteindelijk gaat het over vertrouwen in JES, vertrouwen in een jeugdwerk(st)er en om vertrouwen in je kind. Zodra dat er is laten ouders hun kinderen met plezier naar de jeugdwerking komen, gemengd of niet. Natuurlijk is het wel noodzakelijk om ouders gerust te stellen. En het is een realiteit dat we in buurten werken waar mensen met verschillende culturen en religies (en dus waarden en normen) samenwonen. Maar je moet dit los kunnen zien van de kinderen en jongeren zelf. Zij hebben vaak dezelfde behoeftes, ongeacht hun achtergrond. Wij spelen dus in op de noden en behoeften van kinderen en jongeren, niet per se op die van de ouders. Al zetten verschillende overtuigingen het soms wel op scherp. Maar dat is goed, zo blijven we ons bewust van de omgeving waarin we werken en hoe we hiermee om gaan.”
Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat een specifiek jeugdwerkaanbod voor meisjes een middel en methodiek is om zoveel mogelijk ontwikkelingskansen op maat te kunnen bieden.
Meisjes hebben nood aan een veilige omgeving. Een plek waar ze zichzelf kunnen zijn, waar ze vrij kunnen praten over hun gevoelens en onderwerpen waar anders een taboe op rust.
We (mannen) moeten eerst huiswerk doen bij onszelf, onszelf leren kennen, beseffen in welke maatschappij we leven en ons bewust worden van machtsstructuren.
Claudia: “Er wordt al snel met de vinger gewezen omdat je zogezegd voor gendergelijkheid bent en toch een apart aanbod hebt. Dat kan voor sommigen tegenstrijdig klinken. Maar dat is het helemaal niet. In tegendeel. Het is net omdat we de disbalans in de samenleving willen herstellen, willen streven naar gendergelijkheid en iedereen zich welkom willen laten voelen bij JES, dat bepaalde doelgroepen meer aandacht nodig hebben.”
Wat is jullie wens op internationale vrouwendag?
Claudia: “Dat iedereen meer durft stilstaan bij zichzelf en hun eigen kaders. Dat we ons kwetsbaar opstellen en stil staan bij bepaalde stereotypes die ze bewust of onbewust versterken. Daarnaast heeft de mannelijke kwetsbaarheid onvoldoende ruimte. We hopen dat dit doorbroken kan worden en zien hier een rol in weggelegd voor alle jeugdwerkers.”
Jeroen: “We (mannen) moeten eerst huiswerk doen bij onszelf, onszelf leren kennen, beseffen in welke maatschappij we leven en ons bewust worden van machtsstructuren. Eerst tot zelfinzicht komen, vervolgens de vertaalslag maken binnen de organisatie en dan kan je wegen op de maatschappij en het verschil maken.”
Interview en tekst: Lisa De Pelsmaeker