Interview met onze medewerkers van het eerste uur

Hoe kijken jullie terug op jullie eerste werkdagen als ACB er, bijna 10 jaar geleden?
MOST:

We zijn niet meteen de straat opgestuurd. In de eerste weken hebben we vooral vorming gevolgd, ondermeer bij Vlastrov, het steunpunt voor straathoekwerkers. En voor mij was de schok niet erg groot. Ik was reeds actief als jeugdwerker van JES in Borgerhout, ook in die job kreeg ik reeds vragen van jongeren die op zoek waren naar werk. ACB is trouwens vanuit dit soort signalen ontstaan.

RACH:

Ik heb me in Deurne moeten inwerken. Wat komt die gast hier doen  vroeg men zich af, pas gaandeweg is dat wantrouwen verdwenen.

Gaat ACB steeds over het vinden van werk ?
MOST:

Als ACB-er komen we van alles tegen. Laatst nog moest ik voor crisisopvang zorgen omdat één van mijn jongeren door een familieruzie op straat was beland.

RACH:

Opvallend hoe een deel van onze doelgroep omschreven kan worden als psychisch kwetsbaar , nogal wat jongeren kampen met burn out-verschijnselen. Werk zoeken is dan niet evident. Het is niet aan een ACB-coach om daar zelf als hulpverlener aan de slag mee te gaan, maar intussen zijn we wel in staat om daarvoor het ACB-netwerk aan te spreken.

MOST & RACH:

Maar meestal draaien onze acties wel degelijk rond het vinden van werk, en we bouwen dat op in een traject naar verzelfstandiging.

Hoezo?
MOST:

Aan de start van een traject gaan we samen op zoek naar vacatures en oefenen we met rollenspelen sollicitatiegesprekken in. Onze jongeren zijn erg onervaren, wij leren ze hoe je de valkuilen in een gesprek met werkgevers kan omzeilen. En als je solliciteert voor de Colruyt, zeg dan ook dat je één van hun tevreden klanten bent…
Na verloop van tijd moeten jongeren meer hun plan leren trekken en zelf op zoek gaan naar werk.
Vroeger pakte ik het soms verkeerd aan. Om een voorbeeld te geven: wanneer jongeren een belangrijke afspraak hadden met een werkgever, en ik was bang dat het fout kon lopen, dan voerde ik hen daar naartoe met de wagen.

In de registratie van ACB zien we dat circa 50% van de jongeren die gecoacht worden, reeds twee jaar en langer bij jullie zitten. Hoe verklaar je dat?
MOST:

De eerste taak van een ACB-er is jongeren aan het werk krijgen, de tweede taak is jongeren ook aan het werk te houden.

RACH:

De meesten starten met tijdelijke contracten: week- en dagcontracten zijn eerder regel dan uitzondering. Pas na een jaar of twee geraken ze vast aan het werk.

MOST:

5 jaar coaching is zowat de grens, daarna moeten ze zelfstandig hun weg zoeken.

Als we kijken naar de jobs waarin jullie jongeren terecht komen, dan zien we veel jobs in de logistieke sector: orderpickers, magazijniers, koeriers. Maar zijn dat ook de jobs die jongeren graag willen doen?
MOST:

In het begin wel. Verder zie ik 3 groepen:
Eerst heb je de groep die perfect tevreden blijft met dat soort werk.
Dan heb je jongeren die starten als orderpicker, maar vervolgens in het bedrijf zelf – ook door interne vorming – door kunnen groeien en een hogere status verwerven.
Een derde groep bestaat uit jongeren die beseffen dat ze met hun capaciteiten andere dingen hadden kunnen doen. Maar hier zitten we met een probleem. Het zijn jongeren die zich vaak gesetteld hebben met een gezin en met een huis op afbetaling. Die categorie is niet erg bereid om te kiezen voor een avontuur. Ze kiezen voor de zekerheid van de job die ze hebben verworven. Ze zijn niet zomaar bereid om opnieuw te investeren in een opleiding, ze willen ook in geen geval een andere job waarmee ze minder verdienen.

Nog in de cijfers van ACB zien we veel schoolgaande jongeren in de ACB-coaching. Wat is daar de opdracht van ACB?
MOST & RACH:

Ons werk is vooral oriënterend, we kijken met jongeren vooruit naar de beroepsloopbaan die nog moet beginnen. Ook hier bedienen we ons van het ACB-netwerk, en op het vlak van studiekeuze komt de tool Onderwijskiezer.be  ons uitstekend van pas. Ook dient gezegd dat trajecten met schoolgaande jongeren van kortere duur zijn dan die van jongeren in een coaching naar werk.

Jullie hebben het al enkele keren gehad over het netwerk van ACB. Wordt er veel naar ACB doorverwezen?
MOST:

Voortdurend. Door familie, door jeugdwerk, onderwijs, justitie… Een merkwaardige vaststelling is wel dat men ACB contacteert met de vraag hoe je jongeren aanpakt . En let wel: het gaat hier niet om jongeren uit de ACB-coaching, het gaat hier om jongeren die we zelf niet kennen maar met een profiel dat lijkt op dat van onze doelgroep.

Misschien moeten we ACB-consultancy oprichten.
We komen aan een moeilijke vraag. Heeft de investering in ACB een impact gehad op de leefbaarheid van de wijken waarin jullie actief zijn?
RACH:

Je moet daar niet aan twijfelen. Neem nu het Bisthovenplein. Tien jaar geleden was dat een soort no go zone, vandaag een plein waar jong en oud elkaar in een ontspannen sfeer kan ontmoeten. Via ACB hebben enkele jongeren uit de kern die voor problemen zorgde, werk gevonden. ACB heeft dus zeker zijn steentje bijgedragen.

MOST:

De wijkagent hier in Borgerhout kan zoiets ook voor deze wijk beamen. Dat wil niet zeggen dat ACB ook een politietaak heeft. Als ik vermoed dat er in een andere hoek van het plein waar ik een gesprek heb, geblowd wordt, dan hoef ik daar niet perse naartoe om dat vast te stellen en op te treden. Ieder zijn job…

Om af te sluiten:
Zijn de jongeren van 10 jaar terug vergelijkbaar met de huidige generatie?
MOST:

Goeie vraag… het lijkt wel of de huidige generatie minder matuur is dan de vorige.

RACH:

Het geldt zeker niet voor allemaal, maar sommige jongeren lijken erg gepamperd . Ze moeten ineens hun plan trekken maar hebben er geen idee van hoe je dat doet.

En de arbeidsmarkt, is die in 10 jaar tijd veranderd?
MOST:

10 jaar geleden was het niet makkelijk om jongeren aan het werk te krijgen.
Ik durf te stellen dat wie vandaag 1) gemotiveerd is om te werken, 2) Nederlands spreekt, 3) over wat maturiteit beschikt, 4) houder is van een rijbewijs en een eigen wagen bezit… echt wel werk kan vinden.

Een rijbewijs en een wagen?
RACH:

Onze jongeren komen vaak terecht in industrieparken die hier zo n 20 km vandaan liggen, vandaar.

Hou je deze job nog lang vol?
MOST:

Jawel. De voldoening na jongeren aan het werk gekregen te hebben is erg groot. De eerste generatie die werk vond en die zich intussen gesetteld heeft blijft me ook steunen, dat zijn nu ACB-ambassadeurs in de buurt.
En deze job heeft ook rustige periodes, het is niet voortdurend alle hens aan dek.

RACH:

En wat deze ACB-job bijzonder maakt is dat we kunnen investeren in de kwaliteit van ons werk, we moeten niet steeds met streefcijfers bezig zijn.

Katrien Ponsaerts & Koen Hanssens
oktober 2018

lees verder:
Dossier (1): Intro …
Dossier (2): Het ABC van ACB
Dossier (3): Interview met onze medewerkers van het eerste uur
Dossier (4): ACB in cijfers gevat

Later volgen nog:
Jongeren uit de ACB-coaching aan het woord
Vooruitblik met onze ACB-coördinator
ACB, enkele beleidsaanbevelingen

De eerste taak van een ACB-er is jongeren aan het werk krijgen, de tweede taak is jongeren ook aan het werk te houden.